Tết Nguyên Đán không chỉ là một dịp lễ quan trọng để sum vầy cùng gia đình mà còn là thời điểm để mỗi người tìm về những giá trị truyền thống, những tín ngưỡng mà ông bà ta đã dày công vun đắp qua bao thế hệ. Những điều kiêng kỵ trong ngày Tết không chỉ phản ánh những quan niệm dân gian mà còn mang đậm sắc thái tâm linh, giúp chúng ta đón một năm mới bình an và may mắn. Cùng tìm hiểu những điều kiêng kỵ này và lý do đằng sau chúng, để hiểu rõ hơn về những phong tục đặc sắc của người Việt trong những ngày Tết.

1. Kiêng kỵ quét nhà trong ngày Tết

Mỗi dịp Tết đến, những công việc quen thuộc như dọn dẹp, trang trí nhà cửa luôn được mọi người chuẩn bị từ rất sớm. Nhưng có một điều cần lưu ý là không nên quét nhà vào mùng 1 Tết. Việc quét nhà vào ngày đầu năm sẽ làm “quét đi tài lộc”, khiến gia đình không gặp may mắn trong năm mới

Lý do đằng sau của việc kiêng kỵ này:

Đối với người Việt, ngày Tết là lúc gia đình sum vầy, đón những điều tốt lành. Trong tâm thức nhân gian, ngôi nhà là nơi trú ngụ của tài lộc, phúc khí, và những điều tốt đẹp. Do đó, việc quét dọn vào ngày đầu năm không chỉ là một hành động làm sạch mà còn được coi là xua đuổi những gì không may mắn. Chúng ta không muốn đón tết trong một không gian trống vắng hay thiếu vắng những điều tốt lành. Thay vì quét nhà, người ta thường dành thời gian dọn dẹp, lau chùi vào những ngày trước tết, để vào mùng 1, ngôi nhà luôn được sạch sẽ và đầy đủ tài lộc. 

Kiêng quét ngày tết. 

2. Kiêng kỵ nói những điều xui xẻo

Vào ngày Tết, mỗi câu nói, mỗi lời chúc đều có thể mang một phần năng lượng tích cực hoặc tiêu cực. Vì vậy, kiêng kỵ nói những lời xui xẻo, không may mắn là một điều không thể thiếu trong phong tục ngày Tết. Lời nói trong ngày Tết mang một sức mạnh đặc biệt, bởi chúng sẽ tác động đến vận mệnh và tài lộc của gia đình trong suốt năm mới. 

Lý do đằng sau kiêng kỵ này:

Theo quan niệm dân gian, lời nói đầu năm có thể tác động trực tiếp đến vận may của gia đình. Một câu chúc đầu năm vui vẻ, an lành sẽ đem lại sự bình an, hạnh phúc. Ngược lại, nếu nói những lời không tốt như “khó khăn”, “buồn bã” hay “chết chóc”, sẽ mang theo những điều không may mắn, làm giảm bớt vận khí gia đình trong năm mới. Vì thế, người Việt thường cố gắng nói những lời chúc phúc, may mắn như “chúc mừng năm mới”, “chúc bạn một năm mới đầy đủ tài lộc” để tạo không khí vui vẻ, tích cực ngay từ đầu năm. 

Kiêng nói những điều xui xẻo. 

3. Kiêng kỵ cho mượn nợ ngày Tết

Một trong những điều kiêng kỵ lớn trong ngày Tết là cho mượn tiền hoặc cho nợ. Đây là một trong những quan niệm sâu sắc trong văn hóa Tết của người Việt. Theo quan niệm xưa, nếu cho nợ vào đầu năm, điều này sẽ kéo dài tình trạng nợ nần, khó khăn trong suốt cả năm.

Lý do đằng sau kiêng kỵ này:

Ngày Tết là ngày để mở ra một năm mới, một khởi đầu mới đầy hy vọng. Cho nợ vào ngày đầu năm được xem là không tạo điều kiện cho sự thịnh vượng, tài lộc và sẽ gây ra những vấn đề tài chính trong suốt năm mới. Người Việt tin rằng, để có một năm mới đầy đủ và sung túc, chúng ta cần phải tránh những chuyện không may mắn, bao gồm việc cho mượn tiền hay mượn nợ. Thay vào đó, họ thường cố gắng thanh toán hết các món nợ trước khi Tết đến để có thể bước vào năm mới với tâm thế nhẹ nhàng, tự tại và thoải mái. 

Kiêng mượn nợ ngày tết. (Nguồn: Sưu tầm)

4. Kiêng kỵ làm đổ vỡ trong ngày Tết

Một trong những điều kiêng kỵ phổ biến trong ngày Tết là việc làm đổ vỡ đồ vật, nhất là đồ thủy tinh, gốm sứ. Người Việt tin rằng, khi làm đổ vỡ đồ vật, đặc biệt là đồ dễ vỡ thì sẽ mang lại những điều không may mắn và không thuận lợi trong năm mới. 

Lý do đằng sau kiêng kỵ này:

Trong văn hóa phương Đông, đồ vật bị đổ vỡ tượng trưng cho sự chia ly, mất mát. Chính vì vậy, việc làm đổ vỡ đồ vật trong ngày đầu năm được coi là điềm xấu, báo hiệu những mất mát hoặc khó khăn trong năm mới. Điều này liên quan đến sự mong muốn về một năm mới đầy đủ, hạnh phúc và không có sự chia ly. Vì vậy, vào ngày Tết, người ta thường hết sức cẩn thận khi sử dụng đồ vật, để tránh làm đổ vỡ bất cứ thứ gì, đặc biệt là trong những ngày đầu năm. 

Kiêng đổ vỡ đồ dùng ngày tết. (Nguồn: Sưu tầm)

5. Kiêng kỵ cắt tóc, cắt móng tay

Một trong những điều kiêng kỵ trong ngày Tết mà nhiều người không biết là việc cắt tóc và cắt móng tay. Đây là hành được được xem là không may mắn trong những ngày đầu năm. Người xưa quan niệm rằng việc cắt tóc và cắt móng tay vào ngày Tết sẽ “cắt đứt” đi may mắn và tài lộc của gia đình trong năm mới. 

Lý do đằng sau kiêng kỵ này:

Theo quan niệm xưa, tóc và móng tay tượng trưng cho phần “sinh khí” của cơ thể. Cắt tóc hay móng tay vào đầu năm có thể làm giảm đi may mắn, khiến cho vận khí trong gia đình không được trọn vẹn. Người Việt quan niệm rằng cắt tóc hay móng tay trong những ngày đầu năm sẽ làm “cắt đứt” đi sự thịnh vượng, tài lộc và vận may, đó đó họ thường chọn cách chăm sóc tóc và móng tay trước tết để đảm bảo không xảy ra sự cố này. 

Kiêng cắt móng tay ngày tết. (Nguồn: Sưu tầm)

6. Kết luận

Tết không chỉ là dịp để gia đình sum vầy, mà còn là thời gian để đón nhận những điều mới mẻ và tốt đẹp. Những điều kiêng kỵ trong ngày Tết không chỉ phản ánh những giá trị văn hóa sâu sắc mà còn mang đậm sắc thái tâm linh, giúp người dân tránh được những điều không may mắn và đón nhận những điều tốt đẹp. Việc hiểu và tuân theo những kiêng kỵ này không chỉ giúp chúng ta có một năm mới an lành, hạnh phúc mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với truyền thống văn hóa của dân tộc.